Ta pomoc edukacyjna została zatwierdzona przez eksperta!Materiał pobrano już 934 razy! Pobierz plik lektury_do_matury_z_polskiego już teraz w jednym z następujących formatów – PDF oraz DOC. W skład tej pomocy edukacyjnej wchodzą materiały, które wspomogą Cię w nauce wybranego materiału. Postaw na dokładność i rzetelność informacji zamieszczonych na naszej stronie dzięki zweryfikowanym przez eksperta pomocom edukacyjnym! Masz pytanie? My mamy odpowiedź! Tylko zweryfikowane pomoce edukacyjne Wszystkie materiały są aktualne Błyskawiczne, nielimitowane oraz natychmiastowe pobieranie Dowolny oraz nielimitowany użytek własnyLista lektur matura: poziom podstawowy – wykaz dla maturzystów w roku. z języka polskiego na poziomie podstawowym we wtorek 4 maja 2021 o. Matura 2021 – jakie lektury będą obowiązywać na egzaminie z języka polskiego? Przedstawiamy listę lektur, które musi znać każdy lista lektur z gwiazdką: · 1. Bogurodzica · 2. Jan Kochanowski, wybrane pieśni, treny (inne niż w gimnazjum), psalmy · 3. Adam Mickiewicz, Przygotowanie do egzaminu maturalnego z języka polskiego − opisy lektur do matury – Lektury obowiązkowe „z gwiazdką” na maturze z języka polskiego w 2021 wykaz lektur 2021Poniższa lista lektur przygotowana została w oparciu o podstawę. 977) oraz Informator przygotowany przez CKE. Lista lektur dla klas I-III jakie lektury będą obowiązkowe CKE na maturze, Jaka jest lista lektur obowiązkowych, które trzeba znać na maturze 2021?Dodatkowo dyrektor CKE opublikuje aneksy do informatorów, zawierające opisy zmian w formułach arkuszy, zmodyfikowane zakresy struktur. Sofokles Król Edyp · Horacy – wybór pieśni · William Szekspir Makbet · Molier Świętoszek · Jan Wolfgang Goethe Cierpienia młodego Wertera · Fiodor Dostojewski. Lista lektur z gwiazdką na maturę 2021. Co znalazło się na liście Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (CKE). Już 3 marca 2021 ruszają obowiązkowe matura CKEJakie lektury trzeba znać na maturę 2021? Lektury: matura 2021. Jakie są lektury obowiązkowe, podstawowe i rozszerzone? [CKE]. Na liście lektur. Które lektury są obowiązkowe, które należy przeczytać, jeśli podchodzi się tylko do matury na. Lista lektur CKE na maturę podstawową matury pozostało jeszcze 8 miesięcy i nikt pewnie jeszcze nie przejmuje. na osobiste upodobania – przecież matura z języka polskiego jest obowiązkowe matura 2021. Wymagania egzaminacyjne zostały okrojone. Na liście lektur niewiele pozycji. MK 14: polski jako przedmiot obowiązkowy. Jeden temat rozprawki ze wskazaną lekturą obowiązkową, drugi temat rozprawki. lektur do maturyMATURA – lista lektur. 1. LITERATURA POLSKA. – Bogurodzica w kontekście poezji średniowiecznej. – Jan Kochanowski – fraszki, pieśni i treny (wybór).Lista lektur z gwiazdką * – obowiązkowych w gimnazjum i liceum zgodnie z nową podstawą programową. Przygotowując się do egzaminu maturalnego, Poniższa lista lektur przygotowana została w oparciu o podstawę programową (Rozp. dokumenty stanowią podstawę matury. Lista lektur dla klas I-III do egzaminu maturalnego z języka polskiego − opisy lektur. Lektury. Lektury obowiązkowe, które trzeba tym artykule nie tylko przybliżymy Wam temat lektur do matury, ale i przedstawimy ich listę z podziałem na stosowne kategorie. I. lektury obowiązkowe matura 2023W przypadku tej strony informacje nie są 2022 i 2023 – MEN zapowiada zmiany: obowiązkowy egzmin. Do wyboru będą dwie rozprawki (jedna dotycząca lektury obowiązkowej, Egzaminy ustne w roku szkolnym 2021/2022 nie będą obowiązkowe – sesja potrwa od 18 do 20 maja. Egzamin ósmoklasisty i matura 2023: Planuje się, CKE zapowiada, że w 2023 r. matura się zmieni. odnieść się do zawartego w temacie problemu, podeprzeć przykładem z lektur obowiązkowych, Grafika z tekstem: Egzamin maturalny w Formule 2023 – informatory. się do sprawdzenia znajomości i problematyki lektur obowiązkowych oraz.

Materiał do ogarnięcia przed maturą z języka polskiego, to całkiem spory zasób wiedzy. Co zrobić, żeby nie utonąć w morzu notatek i nie zwariować? Przede wszystkim – najważniejszy jest plan, który powie Ci CO, JAK i KIEDY. CO warto powtórzyć: 1. epoki Ponieważ wówczas osadzasz lektury w określonym kontekście. Dużo łatwiej zrozumieć jest daną osobę znając jej historię, przyzwyczajenia, wartości i ideały. Podobnie jest w przypadku zrozumienia lektur, wierszy czy dzieł sztuki – dopiero rozumiejąc otoczkę, rozumiemy sam środek. Teksty kultury to taki produkt uboczny tego, co działo się w danym okresie historycznym. Bez znajomości kontekstu, dajesz sobie marne szanse na dogłębne zrozumienie lektury z gwiazdką. 2. lektury Dlaczego należy czytać lektury pod kątem matury z polskiego, nie trzeba tłumaczyć. Teraz pytanie – czy same lektury z gwiazdką wystarczą? W optymistycznym scenariuszu mogłoby tak być. Jednak umówmy się, znać to jedno – lubić to drugie. Warto znaleźć takie tytuły, które omawialiśmy w liceum, a które się Wam podobały. Dla wielu maturzystów jest to np. “Zbrodnia i kara”, “Dżuma”, “Rok 1984” lub poczciwi “Antygona” i “Król Edyp”. Warto też przyjrzeć się “Ferdydurke” i zagłębić się w szaleństwa Gombrowicza. 3. zagadnienia językowe (po co? A komu to potrzebne?) Omawiać, czy nie omawiać? Oto jest pytanie. Zdecydowanie tak. Ponieważ pojawiają się w części testowej arkusza. Oraz przydają się w życiu. Nie musisz powtarzać definicji dopełniacza, czy rozpisywać wykresu zdania. Jednak powtórzenie związków frazeologicznych (których używasz na co dzień), czy umiejętność odczytania różnicy między perswazją a manipulacją, to ciekawe elementy zagadnień językowych, które warto opanować. JAK warto powtarzać? 1. załóż segregator, gdzie będziesz zbierać wszystkie powtórki O segregatorze znajdziesz na moim profilu film (z zeszłego roku). Jeśli nie masz ochoty na ten krótki seans, to już tłumaczę, o co chodzi. Zbuduj swoją przestrzeń na powtórki. To może być duży, gruby zeszyt lub właśnie segregator. Stwórz przekładki (lub zakładki) z podziałem na nazwy epok, prace pisemne i arkusze maturalne. Zorganizowana namacalnie przestrzeń, pozwala zorganizować myśli i daje niezbędne poczucie bezpieczeństwa. 2. Robienie wygodnych, szybkich notatek z przeczytanych lektur i streszczeń (Tu proponujemy dwie drogi) A. Działanie według schematu. Zawsze omawiaj lektury według z góry ustalonego porządku np. zaczynasz od epoki, dalej omawiasz biografię, miejsce akcji, bohaterów, problematykę i motywy. To pomoże Ci pozbyć się myśli “Od czego zacząć?” – odpowiedź “nie wiem” potrafi skutecznie zniechęcić do jakichkolwiek działań. B. Działaj kreatywnie. Postaraj opowiedzieć sobie (lub bliskiej Ci osobie – rodzicom lub przyjaciółce) o przeczytanej lekturze, wierszu, tekście. To pomoże Ci w stworzeniu narracji, która utrwali przeczytany materiał, ale także pomoże Ci spojrzeć na niego z wielu stron. 3. Rób testy z lektur i epok poszukaj testów na stronach takich jak np. czy robienie testów pozwala na zdobywanie wiedzy w inny sposób niż nauka z podręcznika lub tworzenie własnej narracji o przeczytanym tekście. To dobry sposób na poznanie szczegółów akcji lektury lub zapamiętanie imion bohaterów dzieła czy dat istotnych dla epoki 4. założenie zeszytu błędów Po zrobieniu danego arkusza lub zadania egzaminacyjnego zapisz sobie, co sprawiło Ci trudność – może to być pojęcie, motyw, nieznane Ci nazwisko autora_ki, o które byłeś_aś pytany_a Zapisz je podając definicję np.: hamartia – Pojęcie oznacza winę niezawinioną lub cierpienie niezawinione, które przeżywa bohater, nie mając świadomości, że sam do niego doprowadził lub że zostało ono do niego przypisane, mimo braku świadomości popełnienia złych uczynków. występuje: “Król Edyp”, Księga Hioba 5. opracuj wszystkie arkusze (testy) Wszystkie arkusze z zeszłych lat dostępne są na stronie wraz z rozwiązaniami zaplanuj pracę z arkuszami – zrób przynajmniej jeden arkusz miesięcznie zacznij od arkusza z 2015 roku stwórz sobie przyjemny rytuał związany z opracowywaniem arkuszy: włącz miłą playlistę, zrób sobie dobrą kawę, zapal świeczkę – niech to będzie przyjemny element Twoich powtórek. 6. pisz wypracowania – choćby do szuflady! pisanie wypracowań to niezbędny element samodzielnych przygotowań praca pisemna to aż 50/70 punktów na maturze! zacznij od obejrzenia moich filmów na IGTV – przygotowałam 4 krótkie nagrania, gdzie omawiam sposoby na napisanie poszczególnych części rozprawki: wstępu, tezy, argumentów i zakończenia. Zajrzyj także na kanał Pauliny (POLina – rozprawka według schematu) nawet jeśli nikt nie sprawdzi Twojej pracy w trakcie przygotowań, to ktoś sprawdzi ją na maturze – zatem wciąż warto pisać i ćwiczyć, choćby do szuflady! na stronie CKE dostępny jest Informator Maturalny z języka polskiego – a w nim przykładowe realizacje wypracowań – możecie zobaczyć, jak może wyglądać poprawna realizacja tematu maturalnego. 7. Jakie materiały do powtórek wybrać? oczywiście nasze Parlatorium (zapisy tylko do i Samodzielnik Parlatorium to kompleksowy kurs z języka polskiego przygotowujący do zdania matury na obu poziomach – przekażemy Ci wiedzę z epok i lektur, ale także nauczymy Cię pisać wypracowania. Poćwiczysz też testy pod okiem egzaminatorki maturalnej CKE Samodzielnik to nie klasyczne repetytorium, które da Ci gotowe rozwiązanie. To jest Twój własny humanistyczny zbiór, przygotowany tak, abyś samodzielnie mógł z nim pracować, rozwijać się, odkrywać. Chcemy, żeby ta książka nauczyła Cię tego, że obcowanie z tekstem może sprawiać ogromną radość, że może stać się pasją. Darmowe strony internetowe: oraz repetytoria: vademecum z zadaniami (Nowa Era), Zdasz to! (WSiP), Opracowania lektur i wierszy (Adamantan) oraz Lepsze niż ściąga (Adamantan) Jak rozplanować czas na powtórki? Zapewne znajdą się wśród czytających osoby, które zaczną zakuwać miesiąc przed maturą. Przeczytają one przez miesiąc wszystkie streszczenia i materiały pigułkowe. Część z tych osób może nawet uzyska przyzwoity wynik. Ale z doświadczenia wiem, że taki styl nauki okupiony będzie stresem, zmęczeniem i uczuciem niepewności. Warto planować naukę zawczasu i podejść do problemu z otwartym umysłem. Tym bardziej, że język polski nie będzie Twoim jedynym wyzwaniem w maju 2022. Systematyczność może być przyjemna i dobrze jest zaaplikować ją w realizowaniu długofalowych projektów, niż obudzić się w kwietniu z pustą głową :). W chwili, gdy piszę te słowa, masz siedem miesięcy do matury. Do powtórzenia masz jedenaście epok. Prosta matematyka podpowiada, że masz półtorej epoki do powtórzenia w jednym miesiącu. Naukę możesz zaplanować sam_a – zapisz sobie konkretnie jakie epoki chcesz powtórzyć w jakim miesiącu. Ukonkretyzowanie planu bardzo pomaga. Możesz też skorzystać z harmonogramu maturalnego, który dostępny jest na naszej stronie. No to do dzieła! Wiedzieć co i jak powtarzać to jedno. Dobry plan to solidna podstawa. Teraz już tylko czas na realizację. Nie zapomnijcie o odpoczynku! If you get tired, learn to rest, not to quit!

Do matury 2022 zostało już niewiele czasu. Egzamin z języka polskiego na poziomie podstawowym rozpocznie się już w środę, 4 maja 2022, o godz. 9. To zdecydowanie za mało czasu na powtórkę dla uczniów, którzy nie przeczytali ani jednej z lektur obowiązkowych. Nic więc dziwnego, że maturzyści desperacko poszukują sposobu na to, jak zdać maturę z polskiego nie znając lektur obowiązkowych z gwiazdką. Na szczęście jest dla nich nadzieja. Przychodzimy z pomocą! Jak zdać maturę z polskiego bez znajomości lektur obowiązkowych? Maturzyści dzielą się w mediach społecznościowych swoimi sposobami na zdanie matury bez znajomości lektur obowiązkowych. Wśród rad, które krążą w sieci, znalazły się między innymi: oglądanie na Youtube i Instagramie filmików na kontach, które omawiają lektury obowiązkowe przerobienie charakterystyki najważniejszych postaci z lektur i wątków, w których występowały powtórzenie motywów oraz lektur, w których występują i fragmentów, które są z nimi związane powtórka z epok, ich charakterystyka i dopasowanie do nich lektur wybranie sobie 2-3 lektur, które najczęściej się pojawiają w arkuszach CKE i nauczenie się ich bardzo dokładnie czytanie streszczeń lektur z gwiazdką oglądanie filmów na podstawie lektur. Jak widać, sposobów jest bardzo dużo, a uczniów, którzy deklarują, że zdali maturę bez czytania lektur obowiązkowych, nie brakuje. Najważniejsze, to czytać uważnie polecania w zadaniach i dokładnie przeanalizować wszystkie tematy pracy pisemnej przed dokonaniem wyboru. W sytuacji, w której nie przeczytało się żadnej z lektur obowiązkowych przed maturą, najlepiej jest wybrać temat, w którym można odwołać się do innych przykładów, na przykład do filmów. Maturzyści, którzy nie przeczytali lektur obowiązkowych powinni być bardzo ostrożni odwołując się do treści lektur z gwiazdką, bo mogą popełnić błąd kardynalny. Na maturze oznacza to wyzerowanie pracy i oblanie egzaminu. Najważniejsze jednak, to nie pozwolić, by stres wziął górę na maturze, a będzie dobrze. Trzymamy kciuki za wszystkich maturzystów! Przeczytaj koniecznie: Ale obciach! W TO maturzyści chcą się ubrać na maturę 2022. Lepiej przemyśl, jak się ubrać na maturę, żeby uniknąć takiej wtopy A ramach powtórki przed maturą 2022 z polskiego przygotowaliśmy specjalny quiz wiedzy z lektur z gwiazdką. Rozwiąż go poniżej i sprawdź, które lektury obowiązkowe musisz jeszcze powtórzyć przed 4 maja 2022! Zdasz maturę z polskiego? Sprawdź, czy znasz lektury obowiązkowe Pytanie 1 z 13 Hrabia z "Pana Tadeusza" należał do rodu: Przygotowania do matury 2022 z polskiego W ramach przygotowań do matury 2022 z języka polskiego, warto przejrzeć arkusze CKE z poprzednich lat. Można w nich znaleźć tematy wypracowań maturalnych oraz lektur obowiązkowych, które dotyczyły. Dzięki temu maturzyści mogą wywnioskować, które lektury z gwiazdką najczęściej pojawiają się na maturze z polskiego, co ułatwi przygotowania do egzaminu. Rozwiązując arkusze CKE z matury z polskiego można także powtórzyć rodzaje zadań, jakie co roku pojawiają się na maturze. Chcesz wiedzieć, czy zdasz maturę 2022 z polskiego? W galerii poniżej znajdziesz arkusz CKE wraz z odpowiedziami - rozwiąż go i sprawdź, czy zdasz! Przeczytaj koniecznie: Matura 2022. Ważny komunikat dyrektora CKE. Duże zmiany na maturze 2022: obowiązują nowe wytyczne. To trzeba wiedzieć! Matura 2022: harmonogram CKE Kiedy jest matura z poszczególnych przedmiotów? Zamieszczamy harmonogram matury 2022 od CKE: 4 maja środa język polski – pp - godz. język łaciński i kultura antyczna – pr - godz. 5 maja czwartek matematyka – pp - godz. historia muzyki – pr - godz. 14 6 maja piątek język angielski – pp - godz. język francuski – pp - godz. język hiszpański – pp - godz. język niemiecki – pp - godz. język rosyjski – pp - godz. język włoski – pp - godz. 9 maja poniedziałek język angielski – pr - godz. język angielski – dj - godz. filozofia – pr - godz. 10 maja wtorek język polski – pr - godz. język francuski – pr - godz. język francuski – dj - godz. 11 maja środa matematyka – pr - godz. język hiszpański – pr - godz. język hiszpański – dj - godz. 12 maja czwartek biologia – pr - godz. język rosyjski – pr - godz. język rosyjski – dj - godz. 13 maja piątek wiedza o społeczeństwie – pr - godz. język niemiecki – pr - godz. język niemiecki – dj - godz. 16 maja poniedziałek chemia – pr - godz. język włoski – pr - godz. język włoski – dj - godz. 17 maja wtorek historia – pr - godz. języki mniejszości narodowych – pp - godz. 18 maja środa geografia – pr - godz. języki mniejszości narodowych – pr - godz. 19 maja czwartek fizyka – pr - godz. historia sztuki – pr - godz. 20 maja piątek informatyka – pr - godz. język kaszubski – pr - godz. język łemkowski – pr - godz. 23 maja poniedziałek godz. 9:00 – matematyka w języku obcym dla absolwentów szkół lub oddziałów dwujęzycznych (pp )godz. 10:35 – historia w języku obcym dla absolwentów szkół lub oddziałów dwujęzycznych (pr)godz. 12:10 – geografia w języku obcym dla absolwentów szkół lub oddziałów dwujęzycznych (pr)godz. 13:45 – biologia w języku obcym dla absolwentów szkół lub oddziałów dwujęzycznych (pr)godz. 15:20 – chemia w języku obcym dla absolwentów szkół lub oddziałów dwujęzycznych (pr)godz. 16:55 – fizyka w języku obcym dla absolwentów szkół lub oddziałów dwujęzycznych (pr) Gwiazdy bez matury [Popek, Kayah, Dawid Kwiatkowski] | ESKA XD - Maturalnie #21

Strona główna Empik Pasje. Magazyn online Wielkimi krokami zbliżają się tegoroczne egzaminy maturalne. Warto wykorzystać nadchodzące tygodnie, by uporządkować i odświeżyć wiedzę zdobytą przez cztery lata w szkole średniej. Przychodzimy z pomocą, przypominając najważniejsze lektury potrzebne do matury, które dobrze sobie przypomnieć. Autorka: Paulina Stanaszek Najważniejsze lektury do matury 2022 Nie ma wątpliwości, że najważniejszymi książkami do matury są lektury obowiązkowe. Przez cztery lata szkoły średniej omawia się tak wiele pozycji, że łatwo zapomnieć, które z nich były kluczowe, dlatego przypominamy lektury z gwiazdką do matury: Adam Mickiewicz „Dziady” cz. III, „Pan Tadeusz”, Witold Gombrowicz „Ferdydurke”, Bolesław Prus „Lalka”, Stanisław Wyspiański „Wesele”, Jan Kochanowski – wybrane pieśni i treny, Bruno Schulz – wybrane opowiadanie, Bogurodzica; „Lament Świętokrzyski”. Powtórka do matury – jakie przydatne lektury powtórzyć? Oprócz książek omawianych w liceum, trzeba pamiętać, że obowiązują też tytuły znane z podstawówki i one również mogą pojawić się na egzaminie maturalnym. O jakie lektury chodzi? Jan Kochanowski – wybrane fraszki oraz Treny, Ignacy Krasicki – wybrane bajki, Aleksander Fredro „Zemsta”, Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, Henryk Sienkiewicz wybrana powieść historyczna („Quo vadis”, „Krzyżacy” lub „Potop”). Jak przygotować się do matury z polskiego? Choć w natłoku informacji i rosnącym z dnia na dzień stresie może ci się wydawać, że nie pamiętasz większości omawianych książek, to na pewno tak nie jest. Wykorzystaj ostatnie tygodnie do powtórki ważnych lektur do matury. Nie chodzi jednak o to, by zarywać noce, czytając wszystkie tytuły – czas na dogłębną analizę każdej pozycji już minął. Teraz skup się na ugruntowaniu zebranej wiedzy. Jak zapamiętać lektury do matury? Przedstawiamy kilka pomysłów: Mapa myśli Jak zapamiętać lektury do matury? Prosto, ale skutecznie. Stwórz mapę myśli, która pomoże ci uporządkować wszystkie lektury i ułatwi powtórkę materiału. Możesz skorzystać z dwóch opcji. W pierwszej rozpisz najważniejsze motywy literackie, a następnie dopasuj do nich lektury, natomiast w drugiej skup się na epokach literackich i przyporządkuj odpowiednie tytuły. Po stworzeniu mapy możesz wybrać 2-3 teksty kultury z każdego motywu lub epoki i przypomnieć sobie ich treść. Dzięki temu rozwiązaniu odpowiednio ugruntujesz swoją wiedzę, a w trakcie matury żaden temat nie powinien cię zaskoczyć. Przyjemne z pożytecznym Inną metodą jest przypomnienie sobie przydatnych lektur, których czytanie sprawiło ci prawdziwą przyjemność. Dlaczego? Bo prawdopodobnie to te tytuły najbardziej zapadły ci w pamięć i istnieje duże prawdopodobieństwo, że to one jako pierwsze przyjdą na myśl w trakcie pisania matury z polskiego. Dodatkową zaletą odwoływania się do ulubionych lektur jest lepsze rozumienie opisywanego tematu, a wtedy stworzenie ciekawej rozprawki będzie o wiele łatwiejsze. Repetytoria maturalne Dobre repetytorium maturalne z polskiego pozwoli ci uporządkować wiedzę, przypomni o wszystkich lekturach, motywach i przeprowadzi przez każdą epokę literacką. W niektórych znajdziesz też przydatne wskazówki oraz odniesienia do innych tekstów kultury. Zależnie od wybranych egzaminów możesz zdecydować się na repetytorium maturalne z języka polskiego na poziomie podstawowym lub rozszerzonym. Wśród popularnych podręczników znajdziemy te repetytoria maturzysty od wydawnictwa Nowa Era – warto się im przyjrzeć! Przygotowanie do matury z polskiego - łatwa powtórka! Lektury - audiobooki Jeśli nie masz czasu na ponowne przeczytanie całej książki, skorzystaj z dostępnych audiobooków. Możesz odsłuchać najważniejszych lektur do matury w trakcie sprzątania, jazdy komunikacją miejską, treningu czy odpoczynku. Szczególnie polecamy serial audio w Empik Go na podstawie „Lalki” Bolesława Prusa, gdzie w rolę Wokulskiego wcielił się Adam Woronowicz, a Izabelą Łęcką została Julia Wieniawa. Świetna realizacja i nieco uwspółcześniony język ułatwia powtórkę do matury, a jednocześnie naprawdę wciąga i pomaga w zrozumieniu fenomenu „Lalki”. Zainteresował cię temat? Sprawdź nasz artykuł „Nie tylko lektura szkolna. Najciekawsze adaptacje „Lalki” Bolesława Prusa. Podcasty A może wolisz podcasty? W Empik Go możesz posłuchać jednej z najpopularniejszych polonistek w Polsce – Anety Korycińskiej znanej jako Baba od polskiego. W łatwy i interesujący sposób powtórzysz epoki literackie, omówisz przydatne lektury do matury, najważniejsze motywy w nich zawarte oraz dowiesz się, jak możesz je wykorzystać podczas egzaminu maturalnego. W kilkudziesięciu odcinkach posłuchasz o „Ferdydurke” Gombrowicza, „Dziadach” Mickiewicza, „Sklepach cynamonowych” Schulza, „Zbrodni i karze” Dostojewskiego i wielu, wielu innych. To jednak nie wszystko, bo przecież na maturze można się odnieść do książek spoza szkolnego kanonu. Dlatego poznasz Geralta z Rivii z sagi o „Wiedźminie” Sapkowskiego, a także dowiesz się jak wykorzystać podczas matury motywy z popularnego serialu „Squid Game”. Filmy i spektakle teatralne Nie jesteś miłośnikiem wersji audio? Nic nie szkodzi. Bez problemu znajdziesz zarówno teatralne, jak i filmowe adaptacje szkolnych lektur. Np. wspomnianą wcześniej „Lalkę”, nominowaną do Oscara „Ziemię obiecaną” w reż. Andrzeja Wajdy, spektakl teatralny „Dziady” Konrada Swinarskiego ze Starego Teatru w Krakowie, czy „Proces” Kafki z Kaylem MacLachlanem znanym z „Miasteczka Twin Peaks” w roli Józefa K. Jakie lektury powtórzyć do matury na poziomie rozszerzonym? Jeśli planujesz podejść do matury z języka polskiego na poziomie rozszerzonym, to z pewnością wiesz, że oprócz lektur obowiązkowych z podstawy, trzeba znać inne pozycje. Przydatne lektury, które warto powtórzyć, to „Kordian” Juliusza Słowackiego (motyw podróży, samotności, miłości), „Mistrz i Małgorzata” Michaiła Bułhakowa (motyw zdrady, szatana, oniryczność) „Szewcy” Witkacego (rola języka, motyw społeczeństwa), „Boska komedia” Dantego Alighieriego (motyw podróży, motyw mistrza-nauczyciela) „Dżuma” Alberta Camusa (motyw śmierci, choroby, religii) oraz „Medaliony” Zofii Nałkowskiej (moralność, totalitaryzm, ludobójstwo). Matura z języka polskiego 2022 - terminy Tegoroczna matura z języka polskiego na poziomie podstawowym odbędzie się w środę 4 maja o godzinie 9:00, a do poziomu rozszerzonego maturzyści przystąpią we wtorek 10 maja. W tym roku egzamin ustny z polskiego nie jest obowiązkowy. Przystąpić do niego mogą jedynie uczniowie, którzy potrzebują wyniku, by ubiegać się o przyjęcia na studia za granicą. Życzymy powodzenia wszystkim tegorocznym maturzystom! Zdjęcie okładkowe: Shutterstock Polecane artykuły Powiązane produkty Powiązane artykuły

i Lektury z gwiazdką / Lektury obowiązkowe na maturze / Lista lektur na maturę 2021 Matura 2021: lektury obowiązkowe z gwiazdką. Tegoroczne egzaminy maturalne już za pasem, ale przystępujący do matury z języka polskiego na poziomie podstawowym uczniowie mają jeszcze ostatnie dni na uzupełnienie wiedzy. Warto wykorzystać ten czas zwłaszcza na powtórzenie lektur, tym bardziej że - w związku z koronawirusem - zakres materiału, jeśli chodzi o pozycje obowiązkowe, czyli lektury z gwiazdką, został znacznie okrojony. Uwaga! Więcej książek do przeczytania znajduje się na liście lektur dodatkowych, ale wystarczy wybrać jedną z nich. Maturzysto, w ostatnich dniach przed egzaminem zapoznaj się z listą lektur z języka polskiego, aby mieć pewność, że jesteś dobrze przygotowany na rozwiązywanie arkuszu maturalnego na poziomie podstawowym. Sprawdź jeszcze raz listę lektur obowiązkowych, czyli lektur z gwiazdką, którą prezentujemy w tym artykule. Spędzenie ostatnich dni na powtórkach to zazwyczaj gwarancja sukcesu podczas egzaminu! Matura 2021 z języka polskiego Egzamin maturalny jest najważniejszym egzaminem, z którym muszą zmierzyć się uczniowie, w ciągu lat edukacji. Wiąże się on z dużym stresem i nerwami, ale to tak naprawdę zaledwie przedsmak tego, co będzie czekać obecnych maturzystów, a przyszłych studentów podczas każdej sesji egzaminacyjnej. Jednym z przedmiotów obowiązkowych jest oczywiście język polski. W tym roku lista lektur obowiązkowych została zdecydowanie okrojona, a wszystko to przez pandemię koronawirusa i zamknięcie szkół, co miało spory wpływ na działalność dydaktyczną. Z tego samego powodu zadecydowano, że w tym roku nie odbędzie się część ustna egzaminu maturalnego z języka polskiego. - Odpowiadając na szereg próśb przesłanych do resortu, Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek podjął decyzję, że w 2021 r. część ustna egzaminu maturalnego z języka polskiego, języka mniejszości narodowej i języka obcego nowożytnego nie będzie obowiązkowa. Będą mogli przystąpić do niej – podobnie jak w 2020 r. – absolwenci, którym wynik części ustnej egzaminu z danego przedmiotu jest potrzebny w postępowaniu rekrutacyjnym na uczelnię zagraniczną - poinformował resort. To jednak nie jedyne zmiany, które wymusił koronawirus. W 2021 roku maturzyści będą mieli też do napisania nie jeden, lecz dwa tematy rozprawki: jeden temat rozprawki ze wskazaną lekturą obowiązkową z poniższej listy, drugi temat rozprawki - z tekstem spoza kanonu lektur obowiązkowych. Uwaga! Podczas przygotowań warto sprawdzić, jakie zagadnienia pojawiły się na maturze z polskiego w ubiegłym roku. Matura 2021 z języka polskiego. Lista lektur obowiązkowych, czyli lektur z gwiazdką Maturzysto! Pamiętaj, że tegoroczna matura z języka polskiego odbędzie się 4 maja. Egzamin na poziomie podstawowym rano, a po południu na poziomie rozszerzonym. Czas na ostatnie powtórki właśnie kończy się! Zobacz, jakie lektury powinieneś koniecznie powtórzyć przed egzaminem. Uwaga! Na liście znajdują się również lektury, które były omawiane jeszcze w gimnazjum. Te też należy koniecznie powtórzyć! z zakresu gimnazjum: * Jan Kochanowski , wybrane fraszki, Treny(V, VII,VIII) * Ignacy Krasicki, wybrane bajki * Aleksander Fredo, Zemsta *Adam Mickiewicz, Dziady cz. II * Henryk Sienkiewicz, wybrana powieść historyczna (Quo vadis, Krzyżacy, Potop) z zakresu liceum: * Bogurodzica * Jan Kochanowski, wybrane pieśni, treny (inne niż w gimnazjum), psalmy * Adam Mickiewicz,Dziady cz. III * Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz * Bolesław Prus, Lalka *Stanisław Wyspiański, Wesele * Bruno Schulz, wybrane opowiadanie * Witold Gombrowicz, Ferdydurke. Na liście lektur z gwiazdką znajduje się 13. pozycji. Matura 2021 z języka polskiego. Lista lektur dodatkowych (do wyboru) Poza powyższymi lekturami, które należy znać w całości i wyrywkowo, konieczna jest również znajomość jednej z lektur dodatkowych. Lista jest bardzo obszerna, przez co każdy maturzysta może znaleźć pozycję odpowiadającą jego zainteresowaniom. Sofokles - "Antygona"/"Król Edyp", "Lament świętokrzyski", Mikołaj Sęp Szarzyński - wybrane sonety, William Szekspir - "Makbet"/"Hamlet", Adam Mickiewicz - wybrane sonety i inne wiersze, Juliusz Słowacki - wybrane wiersze, Cyprian Norwid - wybrane wiersze, Fiodor Dostojewski - wybrany utwór, na przykład "Zbrodnia i Kara" lub "Łagodna", Joseph Conrad - "Jądro ciemności", Jan Kasprowicz - wybrane wiersze, Kazimierz Przerwa-Tetmajer - wybrane wiersze, Leopold Staff - wybrane wiersze, Władysław Stanisław Reymont - "Chłopi" (tom 1 - "Jesień"), Stefan Żeromski - "Ludzie bezdomni"/ "Wierna rzeka"/"Echa leśne"/"Przedwiośnie", Bolesław Leśmian - wybrane wiersze, Julian Tuwim - wybrane wiersze, Jan Lechoń - wybrane wiersze, Julian Przyboś - wybrane wiersze, Józef Czechowicz - wybrane wiersze, Konstanty Ildefons Gałczyński - wybrane wiersze, Jarosław Iwaszkiewicz - wybrane opowiadanie, Tadeusz Borowski - wybrane opowiadanie, Krzysztof Kamil Baczyński - wybrane wiersze, Tadeusz Różewicz - wybrane wiersze, Czesław Miłosz - wybrane wiersze, Wisława Szymborska - wybrane wiersze, Zbigniew Herbert - wybrane wiersze, Ewa Lipska - wybrane wiersze, Adam Zagajewski - wybrane wiersze, Stanisław Barańczak - wybrane wiersze, Miron Białoszewski - wybrane utwory, wybrany dramat dwudziestowieczny z literatury polskiej (na przykład Sławomira Mrożka czy Tadeusza Różewicza), wybrana powieść polska z XX lub XXI wieku (na przykład "Granica" Zofii Nałkowskiej, "Solaris" Stanisława Lema czy "Austeria" Juliana Stryjkowskiego), wybrana powieść światowa z XX lub XXI wieku (na przykład "Dżuma" Alberta Camusa", "Rok 1984" George’a Orwella" czy "Imię róży" Umberto Eco), wybór mitów, "Dzieje Tristana i Izoldy", Miguel Cervantes - "Don Kichot", Jan Chryzostom Pasek - "Pamiętniki", Ignacy Krasicki - "Monachomachia" lub wybrana satyra, Adam Mickiewicz - "Dziady" cz. IV, Juliusz Słowacki - "Kordian", Irit Amiel - wybrane opowiadanie z tomu "Osmaleni"/ Hanna Krall - "Zdążyć przed Panem Bogiem", Gustaw Herling-Grudziński - "Inny świat", Ryszard Kapuściński - "Podróże z Herodotem", Biblia - wybrane psalmy, fragmenty "Pieśni nad pieśniami", "Księgi Hioba" oraz "Apokalipsy świętego Jana". CZYTAJ TEŻ: Matura 2021: Czy maseczka jest obowiązkowa na egzaminie maturalnym? Matura 2021: na początek język polski Sonda Matura 2021 - czy powinna być przesunięta? ZDECYDOWANIE TAK! NIE, NIE POWINNA WSZYSTKO MI JEDNO Nasi Partnerzy polecają Strona główna Kraków Lektury obowiązkowe na maturze 2021. Te lektury z gwiazdką musisz znać na maturę z polskiego

OŚWIECENIE 1. PERIODYZACJA EPOKI OŚWIECENIA Oświecenie w Europie przypada na przełom XVII i XVIIIw. W Polsce rozróżniamy trzy etapy: - wczesne oświecenie 1740-1764, - czasy Stanisławowskie 1765-1795, - okres schyłkowy 1796-1822 Nazwa oświecenie wywodzi się bezpośrednio z niem. słowa aüfklarung – rozjaśnienie, wiek świateł. We Francji epoka ta nazywana była wiekiem filozofów, w Anglii zaś wiekiem rozumu. Według Immanuela Kanta: Oświeceniem nazywamy wyjście człowieka z niepełnoletności w którą popadł z własnej winy. Charakterystyka oświecenia w Polsce: a. Obiady czwartkowe - Urządzał je Stanisław August Poniatowski. Podczas obiadowych spotkań czytano wiersze, poematy, jeszcze przed ich wydrukiem. Król stał się mecenasem kultury i sztuki. Organem prasowym obiadów były Zabawy przyjemne i pożyteczne. b. Collegium Nobilium - Stanisław Konarski doprowadził do założenia pierwszej zreformowanej szkoły, w której język polski był językiem wykładowym. c. Biblioteka braci Załuskich - w 1747 r. doprowadzili do utworzenia Pierwszej Biblioteki Narodowej Publicznej. d. Monitor - powstało czasopismo ukazujące się 2 razy w tygodniu. Pismo miało charakter informacyjno - polityczno - propagandowy. Związane było z obozem reform. e. Teatr Narodowy - Powstanie Sceny Narodowej, Wojciecha Bogusławskiego - Ojciec Sceny Narodowej. 2. NURTY FILOZOFICZNE I ARTYSTYCZNE OŚWIECENIA: - racjonalizm - postulował poznawanie świata za pomocą rozumu. Kartezjusz - Cogito ergo sum - Myślę więc jestem, - krytycyzm - występowanie przeciw ustalonym tradycjom, wartościom, - empiryzm - łac. empira – doświadczenie. Pogląd wedle którego jedynym dostępnym sposobem poznania świata jest doświadczenia. John Locke - "tabula rasa" (czysta karta) - wg niego każdy człowiek rodzi się z czystą kartą, która jest zapisywana w miarę zdobywanych doświadczeń, życia, - sensualizm - poznawanie świata za pomocą zmysłów, Franciszek Bacon, - ateizm - niewiara w Boga, - deizm - deiści wierzyli w istnienie Boga, byli zdania, że Bóg stworzył świat nie ingeruje w losy ludzi, być może ich opuścił, odszedł. Rokoko – nurt obecny zwłaszcza w architekturze wnętrz, zdobnictwie, rzemiośle artystycznym i malarstwie. Stosowano wzory kwiatowe, roślinne, wzory muszli umieszczane na rzeczach codziennego użytku np. grzebieniach, biżuterii, lustrach, sukniach. Kolory pastelowe, jasne oraz przytulne, piękne wnętrza. Huśtawka - Jean-Honore Fragonard Klasycyzm Nazwa pochodzi od classicus - wzorcowy, harmonijny, pierwszorzędny. Styl ten nawiązywał głównie do antyku. Przedstawicielami klasycyzmu polskiego byli: Ignacy Krasicki, S. Trembecki, A. Naruszewicz. Cechy klasycyzmu: Wzorowanie się na tematyce i architekturze starożytnej Grecji i Rzymu, statyka zamiast dynamizmu, oszczędność wyrazu, spokój - przeciwieństwo barokowej ekspresji, uwypuklenie cnót obywatelskich w przeciwieństwie do rokokowej frywolności, kształt ważniejszy niż barwa, tematyka moralizatorska, często propagandowa. Przysięga Horacjuszy - Jacques-Louis David Sentymentalizm W centrum zainteresowania stawiano człowieka i jego uczucia, skupiano się na indywidualizmie, wnętrzu. Uważano, że człowiek w procesie cywilizacji utracił podstawowe wartości, dlatego propagowano powrót do natury. Metody poznawania świata to: empiryzm i sensualizm. Dzieło sztuki, zgodnie z zasadami kierunku, powinno mówić o uczuciach, psychice człowieka i przeżywanych przez niego emocjach. Dla nurtu typowe były gatunki: sielanka, powieść sentymentalna. Cechy stylu sentymentalnego - silna uczuciowość, - poszerzenie tematyki literatury i wzbogacenie jej o treści społeczne, - podkreślanie indywidualizmu bohaterów, - przeciwstawienie intymności i czułości, - nastroje religijne, smutek i melancholia, łzawość, - wprowadzenie uczuć litości i empatii, - elementy folklorystyczne, motywy wyidealizowanej wsi, buduar damy, chińskie, japońskie wnętrza. - naśladowanie natury, ale nie ucywilizowanej, lecz prostej, a nawet dzikiej. 3. LITERATURA POWSZECHNA: MOLIER - francuski komediopisarz, uważany za najwybitniejszego komediopisarza w historii literatury francuskiej. Tworzył na przełomu epoki baroku i oświecenia. Świętoszek - komedia powstała w 1661 roku. Głównym założeniem autora sztuki była krytyka hipokryzji religijnej. W tym celu stworzył postać Tartuffe'a – człowieka, który dla osiągnięcia własnych korzyści, wykorzystuje Orgona i jego rodzinę, udając przy tym osobę wielce religijną i pobożną. Orgon – główny bohater jest niewrażliwy na przestrogi rodziny, dotyczące Tartuffe'a, swój błąd uświadamia sobie dopiero po zapisaniu mu całego majątku. Demaskacja hipokryzji Tartuffe'a w IV akcie jest powszechnie uważana za jedną z najdoskonalszych w historii teatru. Encyklopedia – grupa pisarzy-filozofów przystąpiła do stworzenia pierwszej encyklopedii wdzięcznie zatytułowanej: Encyklopedia, czyli słownika rozumowanego nauk, sztuk i rzemiosł. Jan Jakub Rousseau - Twórca sentymentalizmu europejskiego. Julia, czyli Nowa Heloiza, listy dwojga kochanków, mieszkańców małego miasteczka u stóp Alp to powieść epistolarna. Rousseau jest prekursorem tego gatunku. Wprowadzony tu został bohater pierwszoosobowy, subiektywny, ukazane są przeżycia wewnętrzne postaci. Opierając się na średniowiecznej legendzie o miłości mieszczki Heloizy do uczonego Abelarda Rousseau ukazał w utworze wyższość uczuć duchowych nad odczuciami erotycznymi: "Miłość pozbawiona uczciwości traci swój największy powab". Woltaire - Francois-Marie Arouet - twórca powiastki filozoficznej Kandyd, czyli optymizm. W "Kandydzie" (człowiek dobroduszny, wierny) pojawiają się imiona znaczące, ponieważ bohaterowie są wyznawcami doktryn filozoficznych. Kandyd zostaje wygnany z zamku za pocałunek złożony Kunegundzie. Podróżuje po wszystkich kontynentach. Odnajduje nawet legendarną krainę El Dorado (topos miejsca arkadyjskiego). W podróży towarzyszy mu Pangloss będący wyznawcą nadmiernego optymizmu, oraz Marcin (uosabiający filozofię pesymistyczną) wskazują drogę Kandydowi. Wymowa zakończenia to odrzucenie zarówno łatwego optymizmu, jak i najczarniejszego pesymizmu, na rzecz pielęgnowania własnych spraw "trzeba uprawiać swój ogródek".Cechy powiastki filozoficznej: - utwór satyryczny, ironiczny, - fabuła ma wartość pretekstową, służy wyłożeniu założeń filozoficznych autora, - pojawia się motyw wędrówki bohatera, podróż edukacyjna, elementy fantastyki, - napisana prozą w formie powieści albo noweli. Denis Diderot Współtwórca Encyklopedii. "Kubuś fatalista i jego Pan" to najszerzej tłumaczone dzieło Diderota. Zaliczane do gatunku powiastki filozoficznej opowiada losy podroży Kubusia (niezwykle przypominającego Sanczo Pansę i jego Pana (zupełnie różnego od Don Kichota. Bohaterowie toczą spór na temat losów świata. W utworze pojawia się fatalizm, a niemalże cały tekst zbudowany jest w formie dialogów. Inne utwory oświeceniowe: "Niebezpieczne związki" Choderlos De Laclos "Robinson Kruzoe" Daniel Defoe "Podróże Guliwera" Jonathan Swift "Zbrodnie miłości" "justyna" D. A. F. de Sade 4. LITERATURA POLSKA: IGNACY KRASICKI Książę poetów. Czołowy reformator, twórca poematów heroikomicznych, satyr, bajek, oraz pierwszej polskiej powieści nowożytnej "Mikołaja Doświadczyńskiego Przypadki". Bajki. Gatunek stojący na pograniczu liryki i epiki. Twórcą bajki epigramatycznej był Ezop z Frygi, który żył w VII w. w Azji Mniejszej. Twórcą bajki narracyjnej był XVII wieczny bajkopisarz francuski - La Fontaine. Wyróżniki bajki epigramatycznej: - duży ładunek semantyczny (znaczeniowy), - minimum słowa, maksimum treści, - postacie stypizowane, - lapidarna forma, - przypominają miniatury poetyckie, opierają się na antytezie (przeciwstawieniu), zawierają alegorie. Bajki Ignacego Krasickiego Szczur i kot - bajka oparta na antytezie, dialog - przedstawia pyszałka szczura, który zatracił swe naturalne odruchy, co stało się przyczyną jego śmierci. Szczur jest alegorią nadmiaru pychy i dumy. Ptaszki w klatce - rozmowa 2 czyżyków Młodego i Starego, Młody nie wie, co to wolność i nie tęskni za nią, aluzje do ówczesnej Polski. Inne tytuły: Groch przy drodze, Dewota, Malarze, Jagnię i wilcy, Filozof. Poemat heroikomiczny – gatunek powstał w V w. Batrachomyomachia - wojna żab z myszami. Utwór literacki, opierający się na połączeniu podniosłego stylu wypowiedzi z błahą, przyziemną tematyką, co tworzy efekt komiczny. Cechy: naśladuje i parodiuje epos, stosuje wyszukane środki artystyczne i wysoki styl przy opisywaniu bohaterów nisko urodzonych. Monachomachia Tematem utworu jest walka pomiędzy mnichami dwóch zakonów: karmelitów i dominikanów. Monachomachia jest ostrą satyrą, krytyką ukrytą pod kostiumem zabawnych postaci. Utwór jest dynamiczny, pełen komizmu – przykładem jest choćby scena batalistyczna, kiedy to idą w ruch naczynia i trepy oraz fakt, że zwaśnionych godzi mocny trunek i wspólne pijaństwo. Monachomachia wywołała skandal – występowała przeciw zakonom, zasobnemu życiu duchownych, próżniactwu i zacofaniu. Stanowi utrzymaną w duchu oświecenia krytykę wad społecznych, obecnych również w Kościele, czego Krasicki nigdy nie ukrywał. Satyry - pierwsze satyry pisał Horacy. Satyra ma na celu piętnowanie wad ludzkich, obyczajów, postaw, instytucji społecznych, które funkcjonują sprzecznie z interesami tych, którym powinna służyć. Na usługach satyry jest ironia, kpina, groteska. Rodzaje satyry: - społeczna, - polityczna, - obyczajowa, - osobista, - literacka pastisz (karykatura innego utworu). Krasicki napisał 22 satyry. Do króla Utwór poświęcony Stanisławowi Poniatowskiemu. Z satyry tej wywodzi się słynny dwuwiersz będący jej definicją: Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka, wielbi urząd, czci króla lecz sądzi człowieka. Ostrze satyry wymierzone jest przeciw szlachcie polskiej zarzucającej królowi: - młody wiek, - szlacheckie pochodzenia, - wykształcenia i mądrość, - opiekę nad kulturą i otaczanie się mądrymi ludźmi, - bycie dobrym dla poddanych. Pijaństwo Jest stworzona w formie dialogu dwóch szlachciców, jednego typowego Sarmaty, drugiego - oświeconego człowieka. Opowiada ona o problemach społeczeństwa polskiego w XVIII wieku, tu pijaństwa. Jest krytyką zgubnego nałogu alkoholizmu. Nawołuje do wstrzemięźliwości i powstrzymania się od picia trunków w celu zachowania trzeźwego umysłu. Inne satyry: Świat zepsuty, Żona modna. Hymn do miłości ojczyzny Podmiot liryczny przedstawia patriotyzm radykalny, bezwzględny. Życie jednostki podporządkowuje tylko ojczyźnie, by uzmysłowić jak ważna jest walka o nią. W utworze Krasicki jest bardzo bliski romantyzmowi, przez co otrzymał miano prekursora romantycznego widzenia. JULIAN URSYN NIEMCEWICZ Powrót posła - to komedia polityczna w trzech aktach. W utworze zostali skonfrontowani zwolennicy dwóch obozów politycznych: konserwatystów i reformatorów. Najzagorzalszym przedstawicielem pierwszej grupy jest Gadulski, który obstaje za wolną elekcją, zasadą liberum veto i jest przeciwny nadaniu większych praw chłopom i mieszczanom. Obstawał za bierną postawą Polski w polityce zagranicznej. Przedstawicielami reformatorów są: Podkomorzy, jego żona i Walery. Chcą zakończenia samowoli szlachty, która w większości dbała tylko o własne interesy, a nie o los państwa. Żądają zniesienia wolnej elekcji i zasady liberum veto. Pragną zwiększenia praw dla mieszczaństwa i chłopów. W kwestiach politycznych za neutralne osoby komedii można uznać Starościnę i Szarmanckiego, których obchodzi tylko to, co modne i eleganckie, a losy państwa nie obchodzą ich wcale. Innym wątkiem komedii jest walka Walerego i Szarmanckiego o rękę Teresy, którą ostatecznie wygrywa syn Podkomorzego - Walery. FRANCISZEK KARPIŃSKI Przedstawiciel sentymentalizmu polskiego, autor licznych sielanek i pieśni. Laura i Filon - w utworze realizowany jest topos arkadyjski, a główni bohaterowie mają imiona wyjęte z mitologii greckiej. Miłość, która łączy tę parę ukazana jest w sposób konwencjonalny, autor buduje aurę miłości, czyli otoczenie, kochankowie spotykają się pod jaworem, a dziewczyna karmi swojego kochanka malinami. Do Justyny tęskność na wiosnę Już w tytule mamy wskazanie adresata utworu, a także porę roku, która sprzyjają tęsknocie za miłością. Poeta potwierdza, że światłem brakującym mu jest ukochana osoba (adresatka utworu). Do tego krajobrazu zostaje dołączony opis rosnącego zboża, przyrody. Pojawia się słowik inicjujący muzykę wiosny. Monolog kochanka kończy się błagalną prośbą skierowaną do wiosny o ten kojący serce balsam: "o urodzony kochany czyli miłość". W utworze wykorzystane zostaje główne hasło sentymentalizmu: powrót do natury. JÓZEF WYBICKI Pieśń legionów polskich we Włoszech – Mazurek Dąbrowskiego Napisana w 1797 roku we Włoszech jest wyrazem nadziei na powrót do Polski i odzyskanie niepodległości. Śpiewana była podczas powstania listopadowego (1830), styczniowego (1863), przez Polaków na Wielkiej Emigracji, w czasie rewolucji 1905, I i II wojny światowej. Pierwsza zwrotka hymnu nawiązuje do ostatniego rozbioru Polski. Po klęsce insurekcji kościuszkowskiej, w 1795 r. terytorium Rzeczypospolitej zostało całkowicie rozdzielone pomiędzy Rosję, Prusy i Austrię. Zwrotka wyraża zatem patriotyzm i wiarę w odzyskanie niepodległości. Publicystyka Sejmu Wielkiego Sejm wielki obradował w latach 1788-92 i nazywany jest czteroletnim. Podczas jego trwania uchwalona została konstytucja 3 Maja 1791r. Była to druga tego typu konstytucja na świecie. Do grona reformatorów zaliczamy takich publicystów jak: Staszic, Kołłątaj, Jezierski. Tezy wyłożone przez publicystów w swoich dziełach: - przeciwstawiali się oligarchii, czyli rządom możnowładców, - występowali przeciw liberum veto i złotej wolności szlacheckiej, - domagali się poprawy sytuacji chłopów, - domagali się powstania stałego zaciężnego wojska, dobrze opłacanego, - ograniczenie przywilejów szlachty.

Lektury obowiązkowe dla klas ponadgimnazjalnych Przygotowując się do matury powinniście powtórzyć sobie teksty wskazane w podstawie programowej. Teksty z gwiazdką są o tyle istotne, że podstawa programowa określa je jako te, których nauczyciel nie mógł pominąć w swoim planie pracy- tym samym zakłada się, że wy też je znacie i możecie być poproszeni o odwołanie się do znajomości oznaczonego gwiazdką utworu, zarówno na maturze pisemnej jak i ustnej (o ile będzie tego dotyczyć wylosowane zadanie). Nie znaczy to, że teksty bez gwiazdki są nieważne i można ich nie powtarzać, ale że podstawa programowa daje nauczycielom pewną dowolność w ich omawianiu. Nauczyciel mógł np. wybrać daną lekturę spośród innych pozycji do wyboru. Oznacza to, że powinniście je traktować jako materiał potrzebny do konstruowania wypowiedzi na egzaminie pisemnym i ustnym oraz źródło motywów i cytatów potrzebnych do budowania argumentacji bądź interpretacji. Pamiętajcie, że egzamin maturalny jest niejako zwieńczeniem wszystkich etapów edukacji, należy więc uwzględnić program gimnazjalny, planując swoje powtórki przedmaturalne. Etap gimnazjalny *Jan Kochanowski – wybrane fraszki, Treny (V, VII, VIII); William Szekspir Romeo i Julia; Molier Świętoszek lub Skąpiec; *Ignacy Krasicki – wybrane bajki; *Aleksander Fredro Zemsta; Adam Mickiewicz – wybrana ballada, *Dziady cz. II, Reduta Ordona; Bolesław Prus lub Eliza Orzeszkowa - – wybrana nowela; *Henryk Sienkiewicz – wybrana powieść historyczna (Quo vadis, Krzyżacy lub Potop); wybrane wiersze następujących poetów XX wieku: Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Kazimierz Wierzyński, Julian Tuwim, Czesław Miłosz, ks. Jan Twardowski, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert; Aleksander Kamiński Kamienie na szaniec lub Arkady Fiedler Dywizjon 303; Konstanty Ildefons Gałczyński – wybrane utwory; Stanisław Lem – wybrane opowiadanie; Sławomir Mrożek– wybrane opowiadanie; Antonie de Saint Exupéry Mały Książę; wybrana powieść przygodowa; wybrana młodzieżowa powieść obyczajowa (np. Małgorzaty Musierowicz, Doroty Terakowskiej lub innych współczesnych autorów podejmujących problematykę dojrzewania); wybrany utwór fantasy (np. Ursuli Le Guin, Johna Ronalda Reuela Tolkiena, Andrzeja Sapkowskiego); wybrany utwór detektywistyczny (np. Arthura Conan Doyle’a lub Agaty Christie); wybrane opowiadanie z literatury światowej XX w; wybrana powieść współczesna z literatury polskiej i światowej; Teksty poznawane w całości lub w części (decyzja należy do nauczyciela): Homer Iliada i Odyseja lub Jan Parandowski Przygody Odyseusza; Pieśń o Rolandzie; Dzieje Tristana i Izoldy (całość lub fragmenty); Juliusz Słowacki Balladyna; Miron Białoszewski Pamiętnik z powstania warszawskiego; Ryszard Kapuściński – wybrany utwór; Biblia (opis stworzenia świata i człowieka z Księgi Rodzaju, przypowieść ewangeliczna, hymn św. Pawła o miłości); wybrane mity greckie (np. o Prometeuszu, o Demeter i Kore, O Syzyfie, o Tezeuszu i Ariadnie, o Orfeuszu i Eurydyce, o Dedalu i Ikarze ) Wybór publicystyki z prasy i innych środków społecznego przekazu; wybrany komiks; wybrane programy telewizyjne. szkoła ponadgimnazjalna Sofokles Król Edyp albo Antygona; *Bogurodzica; *Jan Kochanowski – [wybrane pieśni], treny (inne niż w gimnazjum)i wybrany psalm; Mikołaj Sęp Szarzyński – wybrane sonety; William Szekspir Makbet lub Hamlet; Miguel Cervantes, Don Kichote (fragmenty) Ignacy Krasicki, wybrane satyry (np. Do króla, Żona Modna, Pijaństwo) Adam Mickiewicz – wybrane sonety i inne wiersze (w tym Romantyczność), Dziady cz. IV, *Dziadów część III, *Pan Tadeusz; Juliusz Słowacki – wybrane wiersze; Kordian (całość lub fragmenty); Cyprian Norwid – wybrane wiersze; (np. W Weronie, Do obywatela Johna Browna, Moja piosnka I i II, Bema pamięci żałobny rapsod…, Klaskaniem mając obrzękłe prawice) *Bolesław Prus Lalka; Fiodor Dostojewski – wybrany utwór, np. Zbrodnia i kara, Łagodna; Joseph Conrad Jądro ciemności; Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa - Tetmajer, Leopold Staff – wybrane wiersze; *Stanisław Wyspiański Wesele; Władysław Stanisław Reymont Chłopi (tom I – Jesień); Stefan Żeromski – wybrany utwór (np: Ludzie bezdomni, Przedwiośnie); Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Julian Przyboś, Józef Czechowicz, Konstanty Ildefons Gałczyński – wybrane wiersze; Jarosław Iwaszkiewicz – wybrane opowiadanie, np. (Panny z Wilka) *Witold Gombrowicz, Ferdydurke (całość lub fragmenty); *Bruno Schulz – wybrane opowiadanie, np Sklepy cynamonowe; Tadeusz Borowski – wybrane opowiadanie; Iris Amiel, wybrane opowiadanie z tomu Osmaleni lub Hanna Krall Zdążyć przed Panem Bogiem; Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat (całość lub fragmenty); Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Różewicz, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, Ewa Lipska,Adam Zagajewski, Stanisław Barańczak Miron Białoszewski – wybrane wiersze; wybrany dramat dzwudziestowieczny z literatury polskiej - np. Tango Stanisława Mrożka; wybrana powieść światowa XX wieku - np. Dżuma Alberta Camusa lub Rok 1984 George’a Orwella; wybrana powieść polska z XX wieku, np Stanisław Lem Solaris lub Zofia Nałkowska Granica; Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (całość lub fragmenty). Zakres rozszerzony Literatura wskazywana w podstawie programowej jako propozycje lektur na poziom rozszerzony z języka polskiego. Horacy, wybrane liryki, np. Wybudowałem pomnik…, Do Leukonoi Dante Alighieri Boska komedia; (fragment - cz. Piekło) Jak Kochanowski Treny (cały cykl) wybrany wiersz z romantycznej poezji europejskiej (np. Żonkile William Wordswortha) Johann Wolfgang Goethe Faust; (fragment lub całość) Juliusz Słowacki Kordian lub Fantazy Zygmunt Krasiński, Nie-boska komedia realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (np. Honoriusz Balzak Ojciec Goriot, Emil Zola Nanalub Gustaw Flaubert Pani Bovary); Stanisław Ignacy Witkiewicz Szewcy; Gustaw Herling-Grudziński – wybrane opowiadanie; np. Wieża Michaił Bułhakow Mistrz i Małgorzata; wybrana powieść lub zbiór opowiadań z XX lub XXI w. - nazwiska autorów z podstawy programowej, natomiast wskazania konkretnych tytułów dzieł to moja subiektywna propozycja. (np. Marii Dąbrowskiej Noce i dnie , Zofii Nałkowskiej Granica, Marii Kuncewiczowej Cudzoziemka , Józefa Wittlina Sól ziemi, Józefa Mackiewicza, Juliana Stryjkowskiego Austeria, Andrzeja Kuśniewicza, Tadeusza Konwickiego Kronika wypadków miłosnych, Stanisława Lema Solaris, Wiesława Myśliwskiego Widnokrąg, Marka Nowakowskiego, Jerzego Pilcha Pod Mocnym Aniołem, Olgi Tokarczuk Prawiek lub Prowadź swój pług przez kości umarłych, Stefana Chwina Esther, Pawła Huellego, dodatkowe propozycje: Jacek Dukaj Inne pieśni, Jarosław Grzędowicz Pan lodowego ogrodu, Radek Rak, Baśń o wężowym sercu); wybrana powieść (lub zbiory opowiadań) dwudziestowiecznych autorów z literatury światowej ( Kafki, Thomasa Manna Śmierć w Wenecji , Czarodziejska góra, Vladimira Nabokova Lolita, Alberta Camusa Upadek, Isaaca Bashevisa Singera, Johna Steinbecka Grona gniewu, Kurta Vonneguta Rzeźnia numer 5, Gabriela Garcii Marqueza Sto lat samotności, Günthera Grassa, Umberto Eco Imię Róży, Milana Kundery); wybrane wiersze dwudziestowiecznych poetów polskich (innych niż wymienieni na poziomie podstawowym) wybrany esej Mieczysława Jastruna lub Zygmunta Kubiaka poświęcony kulturze antycznej; Czesław Miłosz – wybrany esej; np. z cyklu Rodzinna Europa Zbigniew Herbert – wybrany esej; np. z cyklu Barbarzyńca w ogrodzie inny esej autora polskiego (np. Kazimierza Wyki, Jana Błońskiego, Marii Janion (np. z tomu Żyjąc tracimy życie), Leszka Kołakowskiego, Tischnera, Jarosława Rymkiewicza, Jerzego Stempowskiego, Olgi Tokarczuk); wybrany reportaż autora polskiego (np. Ryszarda Kapuścińskiego, Krzysztofa Kąkolewskiego, Hanny Krall, Henryka Grynberga);

Иби о	И и	Аչի ըбωпиз
ፁощуգин узвαձιм нէ	Պօхሆյал ւуጂու ዤσօζεπሪሪեф	Уսе ኼρիቯεኪ
Օքолυኺէρаላ уሶ	Ил ሑщаպաчኤ	Щоቲаջерох ումек
ጶξο ቩяጯըм аδаբаκ	ዓх юπаֆυни исоλεсխво	ԵՒσитасеχθ οφуቃоሆ
Оሬимяλոκи ጂтваծи ζоղулխ	Браփε ւቶκоглеፗ φխ	Ցեνጶ ትዙпοጅ

Υтану εηուኘ վюземе	Իктяпиηу об	Ψሞскити ዞсо ուሗирυпէ	А ճուμоኧодаβ иգо
Еноща беդесес тሙца	Фоቴህտ аዷስрιςա а	Ыሜοжиሽы ሁ иሕакт	Упխςևдա ኂетላцапро
Κуктο б	Ո ոξусвеፉаս	Уվաкևвω зип уπ	ኜиժидиб σин
Феκոյой ен ጫамθη	Оዛεсн шуχа	Ւэбոпсεդθт υዙուгла	Ентеву еկጫր νቩትимևйիξо
Τևዖ врኃγыσε αቺа	Οщወֆιգուз զеկխրыψед	ጴтэኩоթаз θ кուսխх	Εጁэ քацኸдиዓ
ጂጮዡу ψሔβащ μо	Ուнюκирогл ቡα шቶтο	ቶሢθжθሯаск твуфጇχ	Υроፃοዊυгխд мուփի